– Filbmet dáiddárjoavkku mii lea leamašan hui deŧalaš sámi historjjas ja dáiddahistorjjas, lea hui movttidahttii ja gelddolaš. Mun gii ieš lean filbmadahkki, oaččun olu movtta das iežan bargguide. Ovttasbargu Gunillain ja buvttadanfitnodagain Rein Film:ain lea hui buorre. Sii leat váldán mu mielde álggu rájes, ja mun beasan iežan hutkáivuođain bargat filbmagovvejeadjin, muitala Ken Are filbmaproseassa birra.

Rešisevra Gunilla Bresky (r. 1948) lea beakkán filbmadahkki, čálli ja rešisevrra gii geasuhuvvo Sápmái. Son lea ráhkadan máŋggaid filmmaid, earret eará Áillohaš rohki birra: “Solens son”, mii almmuhuvái 2017:is.

– Áillohaš movttidahttii mu olu, ja oahpahii sámi máilmmi birra munnje, ja eandali sámi jurddašanmálle ja luonddu fámuid. Mun ieš ásan davvin, ja mun oaivvildan sápmi lea oassin mu kulturárbbis, go orun Lulejus, mii gullá Sápmái. Jus Mázejoavku livčče gávdnamis eará riikkain nu movt Duiskas ja Italias, de livčče jo máŋga filmma ráhkaduvvon joavkku birra. Muhto Mázejoavku lea Sámis, ii oktage leat ráhkadan filmma sin birra, ii ge baljo oktage davviguovlluid olggobealde dovdda sin. Danne háliidan muitalit sin birra. Muittan go ieš ledjen nuorra 70-logus, ja dan dovddu mii lei dalle. Mii nuorat ipmirdišgođiimet mii dáhpáhuvva máilmmis, ja mis lei garra dovdu ahte sáhttit buoridit máilmmi. Mun geahčan Mázejoavku oassin dien lihkadusas, ja sii muittuhit dan fámu mii mis lei dalle, muitala Bresky.

Don leat válljen justte Ken Ariin ovttasbargat, muitalastte veahá dan birrá.

– Ken Ares lea vuogas luondu, lea oadjebas ja somá, ja mearkkaša olu ahte son ieš lea sápmelaš ja dainna lágiin oažžu buori oktavuođa min dáiddáriiguin. Mun háliidan filmma ráhkadit sámegillii, muhto gal dat ii leat álki. Go ráhkadan filmma, de háliidan ieš mearridit olu, muhto go giella lea amas munnje, de šaddá hástálussan. Mun lean gal ovdal ráhkadan filmmaid amas gielaide, earret eará Áillohaš filmma. Mun dieđán ahte manná gal bures, muhto lea earenoamaš bargu. Mun lean mearridan ahte dán hástálusa gal galggán hálddašit. Mun lean ieš giellaolmmoš. Lean bargan radios, mas giella ja dialoga lea deŧaleamos. Go filmma ráhkadan, lea ságastallan ja giella seamma deŧalaš. Juohke sátni ja cealkka galgá leat riekta. Dál mun gal barggán fiinna olbmuiguin, Mázejoavkku dáiddáriiguin, ja mun lean bures oahpásmuvvan sidjiide, nu ahte ovttas mii gal dán nagodit. Ken Are šaddá ge deŧalaš, go son ipmirda sámegiela, ja dasto ferte son diehtit galgat go nuppes filbmet juoida, ja goas sáhttit joatkit.

Goas beassat oaidnit filmma?

– Buot lea pandemiija duohken. Jus manná bures, de gárvana filbma boahtte jagi, muhto lea váttis diehtit. Mu filmmat gal dábalaččat ádjanit máŋggaid jagiid ráhkadit, go ii leat dušše juoga maid mun manan dahkat. Ádjána, loahpaha Bresky.

Mázejoavku:
Ásahuvvui 1978:is. Mázejoavkkus ledje Aage Gaup, Trygve Lund Guttormsen (j. 2012), Josef Halse, Berit Marit Hætta, Britta Marakatt-Labba, Hans Ragnar Mathisen, Rannveig Persen ja Synnøve Persen. Mázejoavku, maiddái dovddusin Sámi Dáiddajoavkun, lei nuorra dáiddárbuolva mii lei rámis iežas duogážis, ovdanbuvttii sámevuođa heahpankeahttá ja gáibidišgođii ođastuvvon saji Sámis dan láhkai ahte dat ákkastalle ja čuoččuhedje Sámi jurddašeami dáidaga bokte (Susanne Hætta, Mázejoavku – Indigenous Collectivity and Art, 2020).