Dáiddadállu, Forest People ja internašunála márkanfievrrideapmi
Dáiddadálu ovdanahttinprošeakta vánddarda Guovdageainnus máilmmi stuorámus dáiddalávdái Italiai. Lisa Marie Kristensen ja Per Josef Idivuoma leaba iežaska ođđa fitnodaga Forest People bokte buvttadan filbmaportreahtaid Veneziabiennale márkanfievrrideami váste.
Ovdanahttinbargu šattai internášunála márkanfievrrideapmin
Dáiddadállu álggahii ovdanahttinbargguin 2018:is, mas mihttu lei ráhkadit filmaportreahtaid mat čalmmustahttejit Dáiddadálu dáiddariid ja sámi dáidagiid, ja dieinna lágiin boahtit eambbo oidnosii.
Prošeakta mas ledje earret eará bargobájit, gelbbolašvuođa huksemat ja filbmabuktagat, lea duođaid lokten Dáiddadállu ja sin dáiddáriid. Beroštupmi badjánii maid jođanit sin gaskkas geat leat oaidnán filbmaportreahtaid ja gullan prošeavtta sisdoalu birra. Earret eará háliidii Office for Contemporary Art Norway (OCA) geavahit Máret Ánne Sara filbmaportreahta márkánfievrridandihte Sámi Paviljonga Venezia Biennalenis. Sii diŋgoje vel guokte filmma Forest People fitnodagas mat galge leat Anders Sunna ja Pauliina Feodoroff birra geat maid leaba válljejuvvon ovddastit sámi Venezia biennalii.
– Mii leat nu rámis daiguin filmmaiguin maid leat buvttadan ovttas Lisa Marie Kristensen ja Per Josef Idivuoma Forest People AS bokte. Ahte OCA ostte Máret Ánne filmma ja vel jerre geavahit min formata internášunála márkanfievrrideapmái, na dat gal čájeha min nanu ja deŧalaš barggu min ovdanahttinprošeavttain. Mii illudit čájehit buot min filmmaid, muitala Dáiddadálu beaivválaš jođiheaddji, Dine Arnannguaq Fenger Lynge.
Dine Arnannguaq Fenger Lynge. Govven: Ánne Kátjá Gaup
Hutkáivuohta ja ođđa fitnodat
Lisa Marie Kristensen ja Per Josef Idivuoma leaba hutkás bárra. Soai leaba buvttadan olu buriid prográmmaid, earret eará Sápmi Sessions, Smaker fra Sápmi ja Boazuvázzit ovttas SVT:ain ja NRK:ain. 2017:is fárriiga Stockholmas ruoktot Guovdageidnui. Soai leaba máŋga jagi bargan iešguđet bargosajin, muhto guhka leaba niegadan ásahit iežaska aksjefitnodaga. Soai fuobmaiga ahte Guovdageaidnu lei rievttes báiki ásahit fitnodaga, ja nie riegádii ge Forest People AS. Vuosttaš bargu ođđa fitnodagas lei buvttadit 19 filbmaportreahtaid Dáiddadálu ovddas, mii ges álggahii ovttasbarggu OCA:in.
Movt lei bargat dáinna bargguin?
– Lea miellegiddevaš oažžut ovdan daid olbmuid mat leat dáidagiid duogábealde, ja oaidnit ahte juohke mearrádusa maid váldet, vuolgá sin ruovttuin. Lei buorre muitalit dáid olbmuid birra nu ahte juohkehaš, vaikko gos leažžá, sáhttá ipmirdit sin. Leašgo Guovdageaidnulaš dahje New Yorkas, sáhttá goitge relateret go oaidná eahpevuoiggalašvuođa nuorra agis ja movt lea go juoga váldo eret olbmos mii ii goasse boađe šat. Dát golbma dáiddára leat buohkat lokten áššiid mat dáhpahuvvojit sámis, máilbmái iežaset dáidagiid bokte. Lea leamašan hui miellegiddevaš čuvvodit sin. Buot golmmas leat hui nanu olbmot, muitala Lisa Marie Kristensen.
Maid mearkkaša dunnuide ráhkadit filmmaid mat galget čájehuvvot stuorra internášunala lávddiid alde?
– Munnuide ii leat nu deŧalaš justte diet gosa dahje masa munno buktagat galget. Muhto dál go letne beassan filbmet golbma earenoamaš nanu olbmuid ja go besse čájehit sin muitalusaid munno iežame oainnu mielde, dat gal baicca mearkkaša hui ollu munnuide. Moai álo háliidetne ahte olbmot geaid dovde ja olbmot munno birrasis galget ipmirdit munno filmmaid ja juogaladje sáhttit dovdat iežaset dain filmmain. Ii dan baljo beasa dahkat nie stuora lávddiid alde, muhto dál beasaime dan dahkat ja munno mielas lei hui somá, loahpaha Kristensen.